In de vroege ochtend van 21 januari is de schrijver Theun de Vries thuis in Amsterdam overleden, in april zou hij 98 jaar worden. Meteen de volgende dag verscheen in de Volkskrant een niet zo vriendelijk In memoriam van de hand van de vooraanstaande criticus Kees Fens, met als begin: Zijn weinig oorspronkelijk stijl en hardnekkig vasthouden aan het communisme stonden kritische erkenning lang in de weg, en eindigt net de overweging: Hij heeft vele jaren vanuit zijn huis aangekeken tegen een boom die hijzelf had laten planten. Van het geld van een prijs. Dat vind ik het mooiste uit zijn leven en leer. En tussen het begin en deze slotzin maar weinig echte waardering voor het enorme oeuvre van de romancier, dichter en essayist. Sommige vakgenoten - niet alleen Fens, maar ook bijvoorbeeld Reve en Hermans - konden het nooit verkroppen dat De Vries in de jaren dertigmet de dreiging van het fascisme in de rug zijn heil in het communisme vond. En ook al brak hij later met de CPN, blijft dat volgens hen een doodzonde. Niets aan de hand. De titel van het Schrijversprentenboek (geschreven in 2003 door Cartens en Steegstra) luidt immers:
Theun de Vries  Vervolg je weg en laat de lui maar dazen!
Theun de Vries   - Theun de Vries, getuige van een eeuw.
 

Theun de Vries

  Maar terug naar de bomen. In het overlijdensbericht dat de familie mij toestuurde, staat als motto: De oude boom is geveld. Ik prijs me gelukkig dat ik een aantal vertalingen van zijn werk in de boekenkast mocht bijzetten, waar de eerste vertaling van Rembrandt al vanaf de jaren dertig staat. En zo lang er in veel boekenkasten in vele landende nog steeds gelezen boeken van de auteur staan, blijft ook de oude boom - zij het geveld - nog steeds stevig en fier voortbestaan.
 
Laat ik eindigen met het kwatrijn BOMEN van Constantijn Huygens, dat Theun de Vries - net zoals ik - zo mooi vond.
 
Theun de Vries   Van stomme schepselen en weet ik geen als bomen
Theun de Vries   Die ons biddende gedaante nader komen;
Theun de Vries   We strekken evenzo onz’ handen hemelvaart,
Theun de Vries  Maar onze wortelen zijn machtig vast in aard.
 
Mogen ook zijn wortels nog heel lang machtig vast in zijn Stiefmoeder aarde blijven.
Theun de Vries, Theun de Vries, Theun de Vries, Theun de Vries   Olga Krijtová

 
 
 

 

Original text -
Bulletin 2005/1 (PDF):      http://sweb.cz/ne-be/2005-1.pdf
(Vereniging voor Vlaamse en Nederlandse cultuur NE-BE: http://sweb.cz/ne-be/)

 
 

Naar boven

 
 
 
 
Theun de Vries